Nguồn phát thải khí nhà kính | So sánh phát thải trực tiếp và gián tiếp
Nội dung bài viết
Phát thải khí nhà kính (GHG) là một trong những nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và đời sống con người. Việc nhận diện các nguồn phát thải và hiểu rõ sự khác biệt giữa phát thải trực tiếp và gián tiếp đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và giảm thiểu lượng khí thải của doanh nghiệp cũng như các tổ chức. Bài viết này sẽ phân tích các nguồn phát thải khí nhà kính và so sánh phát thải trực tiếp và gián tiếp để giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề này.
1. Các nguồn phát thải khí nhà kính
Phát thải khí nhà kính được tạo ra từ nhiều nguồn khác nhau và có thể được phân thành hai nhóm chính: phát thải trực tiếp và phát thải gián tiếp.
1.1 Phát thải từ hoạt động sản xuất và năng lượng
Đây là nguồn phát thải lớn nhất từ các nhà máy sản xuất, sử dụng nhiên liệu hóa thạch như than đá, dầu và khí đốt để tạo ra năng lượng. Trong quá trình đốt cháy các nhiên liệu này, CO2 và các loại khí nhà kính khác được giải phóng vào không khí.
1.2 Phát thải từ nông nghiệp và chăn nuôi
Nông nghiệp và chăn nuôi đóng góp vào phát thải khí nhà kính thông qua các hoạt động như chăn thả gia súc, trồng trọt, và phân bón hóa học. Khí metan (CH4) và oxit nitơ (N2O) là hai loại khí nhà kính phổ biến từ lĩnh vực này.
1.3 Phát thải từ giao thông vận tải
Các phương tiện giao thông vận tải sử dụng nhiên liệu hóa thạch như ô tô, xe tải, và tàu hỏa là một nguồn phát thải trực tiếp đáng kể, góp phần vào ô nhiễm khí nhà kính.
1.4 Phát thải từ các hoạt động khác
Ngoài các lĩnh vực lớn như năng lượng và giao thông, nhiều ngành công nghiệp khác như sản xuất hóa chất, xây dựng và thậm chí hoạt động hàng ngày của các tổ chức và cá nhân cũng góp phần vào lượng khí nhà kính thông qua tiêu thụ năng lượng và tài nguyên.
Phát thải khí nhà kính được tạo ra từ nhiều nguồn khác nhau
✍ Xem thêm: Kiểm kê khí nhà kính | Tại sao cần kiểm kê khí?
2. So sánh phát thải trực tiếp và phát thải gián tiếp
Trong quá trình quản lý phát thải khí nhà kính, cần phân biệt rõ ràng giữa phát thải trực tiếp và phát thải gián tiếp để doanh nghiệp có thể xây dựng các biện pháp giảm thiểu hiệu quả.
2.1 Phát thải trực tiếp là gì?
Phát thải trực tiếp là các loại khí nhà kính được giải phóng trực tiếp từ các nguồn thuộc quyền kiểm soát của doanh nghiệp. Ví dụ, khi một nhà máy đốt nhiên liệu để sản xuất năng lượng hoặc vận hành thiết bị, lượng khí thải ra là phát thải trực tiếp.
Ví dụ về phát thải trực tiếp:
- Đốt nhiên liệu trong các lò hơi công nghiệp hoặc phương tiện vận tải.
- Quá trình hóa học trong sản xuất công nghiệp (như quá trình sản xuất xi măng).
- Phát thải từ chăn nuôi gia súc và xử lý chất thải nông nghiệp.
Tỷ lệ phát thải khí nhà kính từ các nguồn
2.2 Phát thải gián tiếp là gì?
Phát thải gián tiếp là lượng khí nhà kính sinh ra từ các hoạt động của doanh nghiệp nhưng không trực tiếp từ nguồn do họ kiểm soát. Thông thường, các loại phát thải này liên quan đến việc tiêu thụ năng lượng từ các nhà cung cấp hoặc các hoạt động trong chuỗi cung ứng.
- Một là loại phát thải của cơ quan, tổ chức từ việc sử dụng điện năng mua từ các nhà cung cấp điện. Loại phát thải này phát sinh ở nơi sản xuất điện.
- Hai là tất cả các loại phát thải gián tiếp khác của cơ quan, tổ chức, là hệ quả của các hoạt động của cơ quan, tổ chức đó như: sử dụng các vật liệu mua về, sử dụng các phương tiện giao thông công cộng…
Ví dụ về phát thải gián tiếp:
- Sử dụng điện, nước nóng, hoặc làm mát từ các nhà cung cấp năng lượng bên ngoài.
- Phát thải từ việc vận chuyển hàng hóa hoặc di chuyển nhân viên của doanh nghiệp.
- Phát thải từ các hoạt động sản xuất và phân phối trong chuỗi cung ứng.
2.3 So sánh giữa phát thải trực tiếp và gián tiếp
Tiêu chí | Phát thải trực tiếp | Phát thải gián tiếp |
Nguồn phát thải | Từ các hoạt động mà doanh nghiệp kiểm soát trực tiếp | Từ các hoạt động do bên thứ ba thực hiện hoặc chuỗi cung ứng |
Ví dụ cụ thể | Đốt nhiên liệu tại chỗ, sử dụng phương tiện công ty | Sử dụng điện từ nhà cung cấp, vận tải do bên thứ ba cung cấp |
Dễ kiểm soát | Dễ dàng hơn vì doanh nghiệp có thể trực tiếp thay đổi quy trình sản xuất | Khó kiểm soát hơn vì phụ thuộc vào đối tác hoặc nhà cung cấp |
Tác động lên môi trường | Thường có tác động lớn ngay lập tức | Tác động có thể lan rộng qua nhiều nguồn khác nhau |
Phân biệt phát thải trực tiếp và phát thải gián tiếp
✍ Xem thêm: Hệ thống quản lý môi trường (EMS) là gì? Cách thức xây dựng EMS
3. Ý nghĩa của việc quản lý phát thải trực tiếp và gián tiếp
3.1 Tối ưu hóa quy trình sản xuất
Doanh nghiệp có thể giảm phát thải trực tiếp bằng cách tối ưu hóa quy trình sản xuất và sử dụng năng lượng hiệu quả hơn. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí mà còn nâng cao uy tín với khách hàng.
3.2 Phát triển chiến lược chuỗi cung ứng bền vững
Đối với phát thải gián tiếp, việc hợp tác với các nhà cung cấp có chiến lược phát triển bền vững và tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu lượng khí thải một cách gián tiếp nhưng hiệu quả.
3.3 Tuân thủ quy định pháp lý và tiêu chuẩn quốc tế
Việc quản lý tốt cả phát thải trực tiếp và gián tiếp giúp doanh nghiệp dễ dàng tuân thủ các quy định pháp lý và tiêu chuẩn quốc tế như GHG Protocol, giúp họ tránh được các hình phạt pháp lý và nâng cao hình ảnh thương hiệu.
✍ Xem thêm: Tiêu chuẩn ISO 14064-1:2018 | Hướng dẫn kiểm kê khí nhà kính
Kết bài
Việc nhận diện và quản lý các nguồn phát thải khí nhà kính, bao gồm cả phát thải trực tiếp và gián tiếp, là một bước quan trọng giúp doanh nghiệp giảm thiểu tác động đến môi trường và đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Sự khác biệt giữa hai loại phát thải này yêu cầu doanh nghiệp có các chiến lược quản lý khác nhau, nhưng việc thực hiện hiệu quả sẽ mang lại lợi ích to lớn không chỉ về mặt môi trường mà còn trong quá trình phát triển kinh doanh dài hạn. Viện đào tạo Vinacontrol hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện kiêm kê khí nhà kính trên toàn quốc, mọi yêu cầu cần tư vấn về dịch vụ, Quý khách hàng vui lòng liên hệ Hotline 1800.6083 để được hỗ trợ tốt nhất!