Chăn nuôi heo theo tiêu chuẩn VietGAP | Quy trình 14 tiêu chí tiên quyết

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến chất lượng thực phẩm và các vấn đề về an toàn, môi trường, việc áp dụng những tiêu chuẩn sản xuất tiên tiến trong nông nghiệp trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Đối với ngành chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi heo – một trong những nguồn thực phẩm thiết yếu tại Việt Nam, việc triển khai mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn góp phần xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, minh bạch và có thể truy xuất nguồn gốc. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ khái niệm chăn nuôi heo theo VietGAP, trình bày đầy đủ 14 nội dung trong quy trình kỹ thuật. đồng thời phân tích lợi ích thiết thực của mô hình này.

1. Chăn nuôi heo theo VietGAP là gì?

VietGAP (Vietnamese Good Animal Husbandry Practices) là bộ tiêu chuẩn quốc gia về thực hành chăn nuôi tốt, được ban hành bởi Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Trong đó, chăn nuôi heo theo VietGAP là quy trình hướng đến việc sản xuất thịt heo an toàn, không tồn dư hóa chất, có thể truy xuất nguồn gốc, đồng thời đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng, bảo vệ môi trường và phúc lợi vật nuôi.

Quy trình này bao gồm 14 nội dung bắt buộc, từ khâu xây dựng chuồng trại, lựa chọn con giống, quản lý vệ sinh thú y, đến ghi chép hồ sơ và giải quyết khiếu nại, nhằm thiết lập một hệ thống quản lý chăn nuôi khoa học – bài bản – bền vững.

✍ Xem thêm: Chứng nhận hữu cơ là gì | Tại sao phải áp dụng

2. Quy trình chăn nuôi heo theo VietGAP

Để đạt chứng nhận VietGAP trong chăn nuôi heo, các cơ sở sản xuất phải tuân thủ nghiêm ngặt một hệ thống tiêu chí kỹ thuật được quy định rõ trong quy trình thực hành chăn nuôi tốt do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ban hành. Dưới đây là 14 tiêu chí chính trong quy trình chăn nuôi heo theo VietGAP – nền tảng quan trọng giúp các trang trại thiết lập mô hình chăn nuôi hiện đại, bền vững và có thể truy xuất nguồn gốc toàn diện.

2.1 Địa điểm

Trang trại cần cách xa tối thiểu 100m với khu dân cư, bệnh viện, trường học, và 1km với lò giết mổ, chợ gia súc. Nguồn nước sử dụng phải sạch, an toàn.

2.2 Bố trí khu chăn nuôi

Khu vực chăn nuôi được phân chia hợp lý giữa chuồng nuôi, kho thức ăn, khu xử lý chất thải… Có sơ đồ thiết kế rõ ràng, đảm bảo thông thoáng, phòng cháy chữa cháy, an toàn sinh học. Phải có hàng rào bao quanh và khu khử trùng tại cổng.

Bố trí khu chăn nuôi hợp lý giữa các chuồng trại

2.3 Chuồng nuôi và thiết bị chăn nuôi

Chuồng trại thiết kế phù hợp từng lứa tuổi và mục đích nuôi. Máng ăn, uống và thiết bị chăn nuôi phải sạch, không gây độc, dễ vệ sinh và khử trùng.

2.4 Giống và quản lý chăn nuôi

Heo giống phải có nguồn gốc rõ ràng, được cách ly kiểm dịch trước khi nhập trại. Áp dụng phương pháp “cùng vào – cùng ra” để hạn chế dịch bệnh. Có quy trình chăn nuôi phù hợp từng giống.

2.5 Vệ sinh chăn nuôi

Thực hiện khử trùng định kỳ: chuồng nuôi mỗi tuần 1 lần, khu vực ngoài chuồng 2 tuần/lần. Người vào trại phải mặc đồ bảo hộ và tuân thủ quy trình vệ sinh nghiêm ngặt. Chuồng phải để trống ít nhất 7 ngày sau mỗi đợt nuôi.

2.6 Quản lý thức ăn và nước uống

Thức ăn cần có nguồn gốc rõ ràng, không chứa chất cấm, bảo quản tốt. Nước uống đảm bảo vệ sinh, kiểm tra định kỳ vi sinh (E. coli, coliform). Có sổ ghi chép đầy đủ việc nhập, xuất và sử dụng.

Quản lý thức ăn và nước uống

2.7 Quản lý vận chuyển

Phương tiện vận chuyển heo phải được khử trùng trước và sau khi sử dụng. Việc vận chuyển đảm bảo an toàn cho đàn heo và không gây ô nhiễm môi trường.

2.8 Quản lý dịch bệnh

Có kế hoạch phòng bệnh cụ thể, tẩy giun định kỳ, theo dõi sức khỏe và sử dụng thuốc đúng quy định. Khi phát hiện heo bệnh phải cách ly, báo cáo thú y và ngưng xuất chuồng.

2.9 Quản lý chất thải và bảo vệ môi trường

Chất thải rắn, lỏng phải được thu gom và xử lý đúng kỹ thuật, không gây ô nhiễm. Khu xử lý phải xa khu chuồng và nguồn nước. Có hệ thống cống rãnh và phát quang khu vực định kỳ.

2.10 Kiểm soát động vật và côn trùng gây hại

Trang trại cần có biện pháp phòng ngừa chuột, ruồi, muỗi, côn trùng để tránh lây bệnh và làm ô nhiễm môi trường chăn nuôi.

2.11 Quản lý nhân sự

Người lao động phải được trang bị bảo hộ, khám sức khỏe định kỳ, tập huấn kỹ năng chăn nuôi, an toàn vệ sinh thực phẩm và bảo vệ môi trường. Trại cần có sơ đồ tổ chức và quy trình ứng phó sự cố.

Người lao động bắt buộc phải tập huấn kỹ năng chăn nuôi

2.12 Ghi chép, lưu trữ hồ sơ và truy xuất nguồn gốc

Mọi hoạt động chăn nuôi phải được ghi chép chi tiết: con giống, thức ăn, thuốc, tiêm phòng, bán hàng… Hồ sơ được lưu ít nhất 12 tháng, phục vụ kiểm tra và truy xuất.

2.13 Tự kiểm tra (kiểm tra nội bộ)

Chủ trang trại phải tự đánh giá định kỳ ít nhất mỗi năm 1 lần, có bảng đánh giá và lưu hồ sơ để kiểm tra chéo từ cơ quan quản lý.

2.14 Khiếu nại và giải quyết khiếu nại

Trang trại cần có biểu mẫu xử lý khiếu nại, lưu hồ sơ và giải quyết đúng quy định nếu có yêu cầu từ khách hàng hoặc cơ quan chức năng.

✍ Xem thêm: Chứng nhận OCOP | Hỗ trợ toàn quốc

3. Lợi ích của chăn nuôi heo theo VietGAP

Việc áp dụng mô hình chăn nuôi heo theo tiêu chuẩn VietGAP không chỉ mang lại lợi ích trước mắt mà còn tạo ra giá trị lâu dài cho toàn chuỗi sản xuất và tiêu dùng. Những lợi ích này thể hiện rõ trên ba phương diện: người chăn nuôi, người tiêu dùng và cộng đồng xã hội.

3.1 Đối với người chăn nuôi

Áp dụng VietGAP giúp người chăn nuôi chuyển đổi từ thói quen sản xuất nhỏ lẻ, thiếu kiểm soát sang mô hình quản lý khoa học, có quy trình và hồ sơ rõ ràng. Điều này mang lại nhiều lợi ích cụ thể:

• Nâng cao uy tín, chất lượng và giá trị sản phẩm: Sản phẩm chăn nuôi theo VietGAP được chứng nhận minh bạch, dễ dàng tạo lòng tin với khách hàng và đối tác kinh doanh. 

• Giảm chi phí dài hạn: Nhờ kiểm soát tốt dịch bệnh, sử dụng thuốc thú y hợp lý và có lịch tiêm phòng khoa học, người nuôi giảm đáng kể rủi ro thiệt hại, đồng thời tiết kiệm chi phí điều trị và khắc phục sự cố.

3.2 Đối với người tiêu dùng

Khi sản phẩm được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, người tiêu dùng được hưởng nhiều lợi ích thiết thực:

• Được sử dụng thực phẩm an toàn, đảm bảo sức khỏe: Thịt heo được sản xuất theo quy trình kiểm soát nghiêm ngặt, không tồn dư kháng sinh, không chứa hóa chất độc hại, đáp ứng đầy đủ các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm.

• Truy xuất nguồn gốc minh bạch: Người tiêu dùng có thể biết rõ quá trình sản xuất, nguồn gốc con giống, thức ăn chăn nuôi, lịch sử tiêm phòng... qua hệ thống hồ sơ ghi chép đầy đủ, từ đó an tâm hơn khi lựa chọn sản phẩm.

Thịt heo VietGAP được đưa vào các hệ thống siêu thị hàng đầu

3.3 Đối với cộng đồng và xã hội

Mô hình chăn nuôi VietGAP không chỉ hướng đến hiệu quả kinh tế mà còn có ý nghĩa xã hội to lớn:

• Bảo vệ môi trường sống: Việc xử lý chất thải chăn nuôi theo đúng quy trình giúp giảm thiểu ô nhiễm đất, nước và không khí – một trong những vấn đề nổi cộm trong chăn nuôi truyền thống.

• Kiểm soát và ngăn chặn dịch bệnh: Khi tuân thủ tốt quy trình vệ sinh, cách ly, tiêm phòng và giám sát đàn vật nuôi, nguy cơ lây lan các dịch bệnh nguy hiểm từ vật nuôi sang người như cúm, dịch tả heo châu Phi… được giảm thiểu đáng kể.

• Thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững: VietGAP là một phần trong chiến lược tổng thể xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, minh bạch, đảm bảo an toàn và hội nhập quốc tế – góp phần nâng cao vị thế nông sản Việt Nam trên thị trường toàn cầu.

✍ Xem thêm: Điều kiện kinh doanh thức ăn chăn nuôi | 04 điều doanh nghiệp cần lưu ý

4. Viện Đào Tạo Vinacontrol – Đơn vị chứng nhận VietGAP chăn nuôi uy tín

Viện Đào Tạo Vinacontrol là đơn vị được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ định thực hiện chứng nhận VietGAP trong lĩnh vực chăn nuôi. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và hệ thống kiểm định toàn quốc, Viện Đào Tạo Vinacontrol hỗ trợ:

• Đánh giá hiện trạng, tư vấn quy trình đạt chuẩn VietGAP.
• Chứng nhận VietGAP cho các trang trại đủ điều kiện.
• Giám sát định kỳ, đảm bảo cơ sở duy trì chất lượng sau chứng nhận.
• Hỗ trợ quảng bá và định vị thương hiệu cho cơ sở được chứng nhận.

Chăn nuôi heo theo tiêu chuẩn VietGAP không chỉ là giải pháp đảm bảo an toàn thực phẩm mà còn là hướng đi chiến lược để xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, có trách nhiệm và thân thiện với môi trường. Để đạt được điều đó, sự đồng hành của các tổ chức chứng nhận uy tín như Viện Đào Tạo Vinacontrol sẽ đóng vai trò quan trọng, giúp người chăn nuôi nâng cao giá trị sản phẩm và niềm tin của người tiêu dùng.