Mùng 5 tháng 5 là ngày gì? Có được nghỉ không

Mùng 5 tháng 5 âm lịch là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt, được gọi là Tết Đoan Ngọ hay Tết diệt sâu bọ. Dù không phải ngày nghỉ chính thức, nhưng lễ này vẫn được nhiều gia đình cúng lễ, ăn cơm rượu, bánh tro và làm các nghi thức trừ tà – giữ sức khỏe. Vậy mùng 5 tháng 5 là ngày gì, có ý nghĩa ra sao, cúng gì và đọc văn khấn thế nào cho đúng? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu đầy đủ và áp dụng thực tế.

1. Mùng 5 tháng 5 là ngày gì?

Mùng 5 tháng 5 âm lịch hằng năm là Tết Đoan Ngọ, một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt. Ngày này còn được gọi là Tết diệt sâu bọ.

Tên gọi “Đoan Ngọ” xuất phát từ:

• Đoan: bắt đầu

• Ngọ: giờ Ngọ (khoảng 11h–13h)

Nghĩa là bắt đầu lúc mặt trời đứng bóng – thời điểm dương khí đạt cực thịnh trong năm, dễ phát sinh dịch bệnh, sâu bọ, nên tổ chức nghi lễ để diệt trừ tà khí và bảo vệ sức khỏe.

Mùng 5 tháng 5 là ngày tết đoan ngọ hay còn gọi là tết diệt sâu bọ

✍ Xem thêm: Một cốc bằng bao nhiêu Ao xơ | Hỗ trợ quy đổi trực tuyến

2. Mùng 5 tháng 5 có được nghỉ không?

Câu trả lời là không. Đây không phải ngày nghỉ lễ chính thức theo quy định của Bộ luật Lao động.

Tuy nhiên:

• Một số công ty, trường học (nhất là khu vực miền Trung, miền Tây) có thể cho nghỉ 1 buổi để tổ chức cúng lễ

• Người lao động vẫn đi làm bình thường nếu không có thông báo riêng của đơn vị

✍ Xem thêm: Diện tích hình tròn là gì ? | Các dạng bài tập hay gặp

3. Ý nghĩa của ngày Tết Đoan Ngọ

Mùng 5 tháng 5 âm lịch – Tết Đoan Ngọ không chỉ là một ngày lễ cổ truyền, mà còn là dịp để người Việt thực hiện ba việc lớn: làm sạch cơ thể – làm sạch môi trường sống – làm sạch tâm linh.

Làm sạch cơ thể – Dưỡng sinh tự nhiên

Tết Đoan Ngọ diễn ra giữa mùa hè – thời điểm dễ sinh “nhiệt độc” trong cơ thể. Người xưa dùng thực phẩm dân gian để thanh lọc:

• Cơm rượu nếp: kích thích tiêu hóa, “say trùng”

• Tỏi sống, trứng luộc, trái cây chua: tăng đề kháng, hỗ trợ miễn dịch

• Bánh tro: làm mát, giải độc

Đây được xem là dịp “xả độc giữa năm”, giúp cân bằng âm dương và phòng bệnh theo cách tự nhiên

Làm sạch không gian sống – Hài hòa với thiên nhiên

Tháng 5 âm lịch là thời kỳ sâu bọ phát triển mạnh. Dân gian gọi đây là “Tết diệt sâu bọ” vì:

• Nhà nhà xông lá thơm, dọn dẹp không gian

• Treo túi thơm, bùa ngũ sắc để trừ tà, giữ sức khỏe

• Ở quê, người dân rắc vôi, bắt sâu, trừ bệnh mùa vụ

Tết Đoan Ngọ vì thế gắn với lịch nông nghiệp và bảo vệ sinh thái, thể hiện lối sống thuận tự nhiên.

Làm sạch tâm linh – Gắn kết với tổ tiên

Tết Đoan Ngọ không cầu tài lộc mà cầu bình an, sức khỏe, tránh tai ương. Đây là dịp để:

• Cúng tổ tiên giữa năm, tạ ơn và mong được phù hộ

• Nhìn lại nửa năm đã qua, hướng tới nửa năm sắp tới

• Dạy con cháu sống cẩn trọng, giữ nếp sống lành mạnh

Lễ cúng giản dị nhưng chứa đựng giá trị tinh thần sâu sắc.

Gắn kết cộng đồng – Gìn giữ văn hóa truyền thống

Một số địa phương tổ chức đua thuyền rồng, cầu mưa thuận gió hòa.

Trong gia đình:

• Người lớn truyền lại mẹo dân gian như: sáng sớm ăn rượu nếp, tắm lá xông, kiêng cắt tóc…

• Trẻ nhỏ học cách bày biện mâm cúng, hiểu ý nghĩa từng món

Tết Đoan Ngọ không chỉ là lễ cúng – mà còn là bài học văn hóa sống động truyền từ đời này sang đời khác.

✍ Xem thêm: Hướng dẫn sử dụng hàm SUM trong tính tổng | Từ A-Z

4. Mâm cúng Tết Đoan Ngọ gồm những gì?

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ thường không cầu kỳ, nhưng vẫn cần đầy đủ những lễ vật mang tính biểu tượng cho sức khỏe – mùa vụ – lòng thành.

Mâm cúng Tết Diệt Sâu Bọ

• Các lễ vật cơ bản
• Cơm rượu nếp (trắng hoặc cẩm)
• Bánh tro (bánh gio)
• Trái cây mùa hè (vải, mận, dưa hấu)
• Trứng vịt luộc, tỏi sống
• Hương, hoa, đèn, nước
• Vàng mã, tiền âm

Thời gian cúng tốt nhất: Giờ Ngọ (11h – 13h) ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch.

✍ Xem thêm: Tính trung bình cộng trong excel | Cho người mới bắt đầu

5. Văn khấn Tết Đoan Ngọ chuẩn truyền thống

Đây là bài văn khấn ngắn gọn, đúng phong tục, phù hợp để sử dụng tại gia đình trong ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch.

Nam mô A Di Đà Phật! (đọc 3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, chư vị Tôn thần
Con lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn thần
Con lạy bản gia Táo quân, Thổ địa, Long Mạch Tôn thần

Hôm nay là ngày mùng 5 tháng 5 năm … âm lịch, nhằm tiết Đoan Ngọ.
Tín chủ chúng con là: … (họ tên)
Ngụ tại: … (địa chỉ)

Thành tâm sắm sửa lễ vật hương hoa, cơm rượu, bánh trái, kính dâng trước án
Kính mời:
– Chư vị tổ tiên nội ngoại họ…
– Các vị tiền chủ, hậu chủ
– Chư vị Tôn thần bản thổ

Giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Cúi xin các ngài phù hộ độ trì:
– Toàn gia mạnh khỏe, tai qua nạn khỏi
– Mùa màng thuận lợi, làm ăn phát đạt
– Gia đạo bình an, trên thuận dưới hòa

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù trì độ thế.
Nam mô A Di Đà Phật! (đọc 3 lần)

Một vài lưu ý khi cúng Tết Đoan Ngọ

• Cơm rượu nên ăn vào sáng sớm, trước khi ăn bất kỳ thứ gì khác – giúp “diệt sâu bọ trong bụng” theo quan niệm dân gian.

• Có thể tắm bằng nước lá thơm như sả, bưởi, ngải cứu… để trừ tà khí, phòng cảm mạo trong thời tiết oi nóng.

• Trẻ em thường đeo túi thơm, bùa ngải làm từ vải màu, có thảo dược bên trong – tượng trưng cho việc tránh gió xấu, giữ bình an.

Tết Đoan Ngọ – mùng 5 tháng 5 âm lịch tuy không phải ngày nghỉ lễ chính thức, nhưng lại là một trong những dịp văn hóa đặc sắc nhất của người Việt. Giá trị của ngày này nằm ở sự giản dị, thiết thực và bền vững – giúp con người sống hài hòa với thiên nhiên, giữ gìn sức khỏe, và hướng về cội nguồn.